شهید مثل یک نمره بیست

یاداشتهای یک جوان کتابفروش

شهید مثل یک نمره بیست

یاداشتهای یک جوان کتابفروش

من (یعنی خودم!) در جام جم

 * اول توضیح اینکه این مطلب سه شنیه همین هفته توی صفحه ی کتاب روزنامه جام جم چاپ شد (این هم لینکش). دوم توضیح اینکه برخلاف مطالب یاد شده در بند آخر شهر سبزوار حداقل دارای چهار کتابخانه فعال است.

کتاب خوب به دست مردم نمی رسد

این روزها اگر معلم یک دبستان از شاگردانش بخواهد تا با کلمه «مطالعه» جمله بسازند ، شاید بیشتر بچه ها جمله هایی مشابه این جمله بنویسند: «مردم ما اهل مطالعه نیستند» و این یعنی آن قدر ناله این درد ، بلند و فراگیر است که حتی بچه هایی که تازه خواندن و نوشتن یاد می گیرند هم از فرط تکرار این غم ناله ها را شنیده اند.
اما اگر از متولیان امر توسعه کتابخوانی و اقشار متوسط به بالای مردم بخواهیم درباره افزایش کیفیت و کمیت کتابخوانی در کشور راهکار ارائه کنند ، بی شک چیز دندان گیری عایدمان نمی شود ، چون «پاسخ» در بیشتر موارد با «شکایت» و «بهانه» مترادف است.
این مساله بیشتر از هر چیز گواه آن است که اغلب ما بیشتر اهل نالیدنیم تا فکر و عمل کردن.
در این شرایط وقتی با گروهی آشنا می شویم که در امر کتابخوانی صاحب ایده اند و اهل عمل ، می توانیم بیمار درحال احتضار کتابخوانی را تا حدی به بهبود امیدوار کنیم بخصوص که این جمع ، نه از تهران ، اصفهان یا شیراز که برخاسته از یکی از شهرستان های حاشیه ای کشور باشند.



یک جمع دانشجویی علاقه مند به کتاب و کتابخوانی ، بدون آن که چشم انتظار کمک دولت و ملت باشند ، در یک حرکت حساب شده به طراحی و اجرای مسابقه کتابخوانی در سطح شهر سبزوار اقدام کرده اند که از چند لحاظ با مسابقات مشابه توفیر دارد. نکته قابل توجه در این حرکت خودجوش رویکرد پیگیرانه مسوولان برگزاری این مسابقات به کتاب و کتابخوانی است.

انتخاب کتاب براساس برنامه
مجریان این مسابقه معتقدند اداره های دولتی که به برگزاری مسابقات مشابه اقدام می کنند، بیشتر از آن که بخواهند کاری برای پرورش کتابخوان انجام دهند، دغدغه بالابردن بیلان کاری و بازده خودشان را دارند. آنها با تکیه به همین دلیل بدون کمک از ارگان های دولتی در دانشگاه خود این مسابقات را برگزار کرده اند. مسوولان برگزارکننده این مسابقات با اصرار بر نظریه خود در جهت پرورش مخاطبان ، موفق شده اند تعداد قابل توجهی از همشهریان خود را به کتابخوانی تشویق کنند.از دیگر ویژگی های این مسابقات کتابخوانی که پس از گذشت 5دوره آن در یک سال اخیر بیش از 1100نفر شرکت کننده و کتابخوان را پرورش داده است ، نحوه انتخاب کتابهایی است که برای مسابقه در نظر گرفته می شود. حامد اشرفی نسب ، مسوول برگزاری این مسابقات می گوید: «در بسیاری از مسابقات کتابخوانی کتابهایی معرفی می شوند که حرفی برای گفتن ندارند ، سفارشی نوشته شده اند یا اولین اثر نویسنده شان هستند یا ازنظر فکری بی مایه اند. ما برای بر رفع این مشکل تصمیم گرفتیم کتاب کسانی را برای مسابقه انتخاب کنیم که حداقل 5 یا 6 اثر از آنها در بازار کتاب موجود باشد. همچنین برای آشنایی شرکت کنندگان با نویسندگانی که کتابشان برای مسابقه در نظر گرفته شده است ، ویژه نامه ای حاوی شرح حال ، آثار و فعالیت های دیگر نویسنده نیز منتشر می کنیم».اشرفی نسب ضمن گفته هایش از نوعی برنامه ریزی در انتخاب سلسله کتابهایی که تاکنون مسابقه را براساس آنها برگزار کرده اند خبر داده و درباره نحوه تهیه آنها نیز می گوید: «ما کتابها را از طریقی با تخفیف حدود 40درصد می خریم و سپس آنها را به متقاضیان عرضه می کنیم. این کتابها طوری انتخاب می شوند که برای مخاطب جذابیت داشته باشد و مفهوم مورد نظر ما را به او منتقل کند». از جمله محاسن ناشی از وسواس مجریان طرح در انتخاب کتابها ، مورد توجه قرار گرفتن آثار بعدی یک نویسنده در بین شرکت کنندگان است ، به طوری که وقتی یک اثر ارزشمند و کیفی در اختیار شرکت کنندگان قرار می گیرد ، خود آنها نسبت به مطالعه دیگر آثار منتشر شده از همان قلم راغب می شوند. این مساله کشش افراد مختلف به سمت کتابخوانی را موجب شده است ، چنان که مسوول تهیه و پخش کتابهای مسابقه بکرات شاهد مراجعه شرکت کنندگانی بوده که پس از مطالعه یکی از آثار شرکت داده شده در مسابقه ، خواستار خرید دیگر آثار صاحب آن اثر شده اند.

توزیع نامناسب یا بی رغبتی مردم؟
بسیاری از کارشناسان حوزه کتاب علت کم مخاطب بودن کتاب در زمینه های مختلف را نداشتن تبلیغ تلویزیونی و گرانی کتاب می دانند ، این در حالی است که این جمع دانشجویی در سبزوار هر 2 دلیل را مردود اعلام می کنند و معتقدند که ما در عمل به این نتیجه رسیدیم که کتاب خوب ، به دست مردم نمی رسد.آنها معتقدند که کتاب ارزشمند، اگر توسط ناشران منتشر شود و در چرخه پخش سالم قرار بگیرد، براحتی از سوی مردم خریداری و خوانده می شود. اگر کتاب ارزشمند به دست مردم برسد ، به مرور گفتمان روز آنها راجع به کتابهای روز و اندیشه های مطرح شده در آن ، روبه رشد خواهد شد. اشرفی نسب ، یکی از مشکلات کم مخاطب بودن کتابها در شهرستان ها را ، بی اعتمادی ناشران تهرانی به فروشندگان شهرستانی دانست.
او مردم شهر خود را مشتاق کتابخوانی می داند و معتقد است اگر کتاب به دست آنها برسد و خوب به مردم معرفی شود ، آنها کتاب را می خرند و می خوانند. مجریان این مسابقات از دیگر دلایل پخش نامناسب کتابهای موجود در کتابفروشی ها را ، ناآگاهی فروشندگان از محتوای کتاب می دانند و بر طرف کردن این مشکل را از مهمترین کارهایی که باید جامعه کتابخوان انجام دهند ، برمی شمرند. دبیر خانه این مسابقات که ابتدا با شرکت حدود 60نفر کار خود را آغاز کرده است ، پس از گذشت حدود یک سال با بیش از 1100 کتابخوان سبزواری در تماس است و از این حیث تجربه خوبی کسب کرده است.
به طوری که تشکل های سایر دانشگاه های سبزوار نیز برای برگزاری مسابقات خود از آنها کمک می گیرند. این مساله از آنجا اهمیت بیشتری می یابد که با بالا رفتن اشتیاق مردم سبزوار به کتاب و کتابخوانی ، مسوولان برگزاری مراسم مناسبتی مختلف نیز به برگزاری مسابقات کتابخوانی روی آورده اند. از این جمله می توان به برگزاری مسابقه کتابخوانی دفاع مقدس اشاره کرد که بخش بزرگی از مراسم یادواره شهدای هشت سال دفاع مقدس سبزوار را به خود اختصاص داده و با اشتیاق مردم این شهر روبه رو شده است.
مسوولان برگزاری مسابقات کتابخوانی در شهر سبزوار استان خراسان رضوی ، تصمیم دارند برنامه های خود را با فاصله هر 3 ماه یک بار اجرا کنند تا هم از نظر سازماندهی و هم از لحاظ برنامه ریزی ، هر چه بهتر و بیشتر در مسیر بالا بردن کمیت و کیفیت کتابخوانی گام بردارند. این جمع دانشجو، مشغله تحصیلی را از جمله دلایل فاصله زمانی میان فعالیت های خود می دانند. این مجموعه دانشجویی که به صورت خود جوش حرکت تاثیرگذاری در جهت پرورش مخاطب کتاب و کتابخوانی ایجاد کرده است ، معتقدند هر کار خوبی که انجام می شود ، کاری دغدغه مدار است.
مسوول برگزاری این مسابقات که خود از عاملان پخش کتاب در شهر سبزوار نیز هست ، از برگزاری مجدد مسابقه برای کتابهایی که پیشتر در جریان مسابقه شرکت داده شده اند خبر داد. اشرفی نسب «کشتی پهلو گرفته» نوشته سیدمهدی شجاعی را از جمله این موارد عنوان کرده و معتقد است چنین کتابهایی هنوز فضا برای کار دارند. آنها می خواهند با استفاده از تجربه ای که از برگزاری چند دوره مسابقه کتابخوانی کسب کرده اند ، کتابهایی که قبلا نیز به آنها پرداخته اند به مخاطبان وسیع تری معرفی شود. حرکت خودجوش اما حساب شده این دانشجویان ، مقوم این ادعاست که ناله زدن و بهانه آوردن تنها راه نیست.
این حرکت کوچک اما در حال گسترش ، می تواند الگوی بسیار خوبی برای اهالی مطالعه ، کتابفروش ها ، حلقه های فرهنگی مساجد و گروههای دانشجویی باشد تا بدون توقع قدم در مسیر رشد فرهنگ کتابخوانی کشور بردارند.

شهر کتابخوان بی کتابخانه !
طبق آمار ثبت شده در سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ، سبزوار تنها یک کتابخانه فعال دارد که استفاده از آن صرفا برای دانشجویان دانشگاه آزاد واحد سبزوار امکانپذیر است. چرا که کتابخانه مذکور کتابخانه ای دانشگاهی و واقع در دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار است.
این در حالی است که اهالی شهر سبزوار از رویش کتابخانه های محلی در مساجد شهر خبر می دهند. آنها ضمن استقبال از این کتابخانه های نوپا ، خارج بودن از مناسبات اداری رایج را از جمله ویژگی های آنها می دانند. از این میان می توان به کتابخانه تخصصی مهدویت اشاره کرد که از سوی طلبه جوانی در یکی از مساجد شهر با کمک اهالی شروع به فعالیت کرده و تنها شرط به امانت گرفتن کتاب در آن ، ارائه یک شماره تلفن است.

نظرات 2 + ارسال نظر
[ بدون نام ] سه‌شنبه 8 آبان‌ماه سال 1386 ساعت 11:38 ب.ظ http://saharnazdikast.blogsky.com/

سلام
واقعا خسته نباشید اقای اشرفی نسب.
امیدوارم اگه احیانا یه پست دولتی بهتون پیشنهاد شد و سرتون شلوغ شد یادتون نره دغدغه هاتونو.
موفق باشین
یا حق

یک همشهری چهارشنبه 9 آبان‌ماه سال 1386 ساعت 12:37 ب.ظ

حضرت اشرفی
در کارت کوچک تبلیغاتی ( جلال ال احمد ) - جلال ال محمد خودره است حتما اصلاح کنید .

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد